Lâu Đài Trên Cát – Chương 111

Gã thức dậy khi Con Linh đánh thức rồi thay đồ, hun tạm biệt hai con nhỏ xong gã ra cổng ngoắt chiếc xe ôm lên công ty của mình, cũng hơn 1 tháng nay giao nó cho Hương, rồi con Liên với chú Mười, giờ nắm lại được rồi, mệt thật, mình không có thời gian để lo cho mình nữa
Chú Mười, 1 cán bộ nghiên cứu kỹ thuật của 1 trường đại học nông nghiệp, là 1 tiến sĩ khoa học, yêu nghề, có tâm với nông dân và ruộng đồng, mà cuối cùng vì chán nản cái cơ chế đãi ngộ khoa học của nhà nước, đã tự làm đơn xin thôi việc để ra làm tư nhân, rồi lòng vòng qua quen biết anh em, khi chú biết cái tâm của gã trong việc lập công ty, đã đầu quân về cho gã, nên tiếng là trưởng phòng kỹ thuật, nhưng gã tin chú, gã giao hết việc sản xuất cho chú, gã chỉ lo điều hành hành chính, và mua bán thôi.
Ngồi sau lưng thằng xe ôm, gã nhớ lại những lời chú Mười tâm sự, rồi từ đó hai người vì tâm đắc nhau mà đến với nhau, chứ gã biết công ty gã làm gì có đủ tiền mà trả cho trình độ của chú Mười, một chuyên gia trong việc ứng dụng công nghệ xanh vào sản xuất nông nghiệp. gã nhớ lại những lời chú nói mà giờ còn buồn cười, ai đời một đất nước có hàng chục ngàn vị giáo sư, phó giáo sư, rồi tiến sĩ, phó tiến sĩ, mà một năm chưa được hai bài báo được các tạp chí chuyên về khoa học của quốc tế chọn đăng. Uy tín và tiến bộ khoa học của một quốc gia, quốc tế đánh giá anh không phải vì anh có bao nhiêu giáo sư tiến sĩ được phong hàm, mà là anh có bao nhiêu bài viết có giá trị đóng góp cho khoa học, anh có bao nhiêu đề tài nghiên cứu góp phần vào sự tiến bộ của con người, cũa nhân loại, của những cái có sẵn nhưng anh làm nó tốt hơn , hiệu quả cao hơn, đó là nói về chuyên môn
Còn một góc độ khác, đó là cách thức làm khoa học, đúng ra xã hội phải thấy khoa học là cái nền tảng quan trọng nhất của kinh tế, Vì chuỗi vận hành của một nền kinh tế tiến bộ là gì, là nghiên cứu , nghiên cứu xong rồi mới sản xuất, sản xuất xong thì mới bán, bán xong rồi mua, thì nền kinh tế đó mới có cái đặc trưng đặc sắc, sản phẩm của nó làm ra mới có giá trị cao, thì nền kinh tế mới phát triển bền vững được. Chính vì cái nghiên cứu bị bỏ lơ, không ai làm, không ai lo, nên cuối cùng nền kinh tế nước mình toàn đi nhập về rồi mua đi bán lại lòng vòng với nhau, còn xuât khẩu thì chỉ xuất hàng thô, giá trị doanh thu cao nhưng giá trị thặng dư lợi nhuận không có, vd như hàng năm bộ nông nghiệp vỗ ngực tự hào là xuất khẩu hạng nhất thế giới, thu được tỷ đô la này tỷ euro kia về cho đất nước, nhưng lại “bỏ quên” là vì không có nghiên cứu, nên gạo bán nhiều mà giá rẻ, rồi những đồng tiền bỏ ra nhập về phân bón, thuốc men phục vụ trồng trọt, máy móc công cụ nông nghiệp tiên tiến…là bao nhiêu, không ai tính cả, trừ đi trừ lại thì cũng chẳng còn bao nhiêu.
Mà vi sao buôn bán quốc tế thiệt thòi như vậy, vì lỗ hổng trong nghiên cứu khoa học mà ra, có nghiên cứu ra cái gì tốt, hay, lạ, để mà đem ra thế giới rao bán được đâu, nên bán thì bán đồ thô sơ cùi bắp, mà mua thì mua đồ tinh tế công nghệ cao, thì nền kinh tế thâm nợ là phải rồi, bên cạnh yếu tố tiền OPM xài tràn lan vô tội vạ
Và gã nhớ chú Mười nói tiếp, nếu vấn đề chĩ dừng ở đây thì đúng là lỗi của giới khoa học, nhưng đằng sau thành tích thực sự tồi tệ trong công tác nghiên cứu là gì. Đó là sự chia chác tiền nghiên cứu khoa học của người quản lý và nhà nghiên cứu. Nhà nước có chi phí cho công tác nghiên cứu chứ, một năm cũng 2%-4% GDP, nhưng tiền đó đi đâu mà không có công trình, đề án có chất lượng. Đó là vì cơ chế giải ngân, một công trình nghiên cứu cần 10 đồng, thì nhà khoa học thực nhận được chỉ còn 5 đồng, hay nhiều lắm là 7 đồng, như vậy làm sao làm xong đề tài được, không lẽ đầu voi đuôi chuột, làm khoa học chứ có phải bán rau đâu mà ít hay nhiều đều tối về lăn ra ngủ được. Thế nên tiền về không đủ, thì các nhà khoa học đem đi xài luôn, chứ không nhận…thì đói, còn nhận thì vì không đủ, nên tâm có mà lực không có, thì làm ra những cái đơn giản không có giá trị thực tế, nhưng có giá trị…hợp lý hóa chứng từ quyết toán. Nên cứ thế mà tiêu, đó là tính trong trường hợp các nhà khoa học chân chính, nên cái kiểu như thế, làm họ nản, rồi họ bỏ đi làm kinh tế, hoặc bỏ ra nước ngoài làm chảy máu chất xám, mà chú Mười là một trong số những người như thế, bỏ việc ra làm kinh tế cho khỏe, đỡ áy náy lương tâm, khỏi hổ thẹn với lương tri của một trí thức chân chính.
Ấy là nói cho giới khoa học gia chân chính, còn cái số không chân chính, bỏ tiền mua học hàm học vị thì còn nhiều nữa, và giới này thì càng chiếm số đông, có khi đến 90%, và hàng ngày, hàng tháng, hàng năm, số này ngồi sản xuất ra những đề tài vô thưỡng vô phạt, rồi ăn chia với quan chức quản lý khoa học, làm ra những đề tài đó, nhận và chia chác tiền nghiên cứu xong, thì đem những đề tài đó cất vô tủ, chứ ai mà thèm xài những cái đó, giới khoa học quốc tế nào mà đi tôn vinh những thứ vô thưởng vô phạt đó
Tất tần tận những cái đó làm cho nền khoa học nước nhà mang tai mang tiếng, nên mới có chuyện một đất nước có hàng chục ngàn vị có học hàm học vị, nhưng 1 năm không có nổi hai bài báo, hay công trình có giá trị được quốc tế tôn vinh và công nhận. Hậu quả sau cùng là kinh tế không phát triển được ,mà chỉ mua đi bán lại lòng vòng, mỡ nó rán lẫn nhau. Nhưng cuối cùng người khổ là ai, là…nhân dân, hàng năm đóng thuế để nuôi khoa học, nhưng khoa học không phục vụ lại họ, đó là cái khổ thứ nhất, cái khổ thứ 2 là khi cần những sản phẩm ứng dụng khoa học cao, ví dụ như đồ gia dụng, hay các dịch vụ y tế…thì nhân dân phải bỏ tiền ra mua với giá mắc, hay phải bán nhà bán cửa cho người nhà ra nước ngoài trị cho hết bệnh, thế là thiệt đơn thiệt kép, còn nhiều nữa, nhưng đại khái đó là những nét chính trong tâm sự của chú Mười, khi về làm cho gã với thu nhập ít hơn khi còn làm cho nhà nước, nhưng trí thức già, họ có cần nhiều tiền làm chi, họ cần nhất là họ được sống với cái tâm thanh thản hàng ngày.
Gã đi vào công ty, rút dt ra gọi cho Thúy Loan, bảo cô lên công ty rồi gã xuống xưởng đưa quà biển cho chú Mười, rồi quay lên văn phòng. 15h rồi, lo xong để 18h lên xe đi về quê Hương

Gã vào phòng giám đốc của mình, do gã tiết kiệm chi phí nên phòng kế toán và phòng giám đốc chung, bàn của gã và bàn kế toán đối diện nhau,Rồi bên ngoài , phòng bên kia ngăn cách bởi lối đi là phòng khách, trước vách phòng khách là quầy tiếp tân của con Liên, nó sẽ là thư ký cho gã đồng thời trực dt . bên cạnh quầy tiếp tân là phòng kinh doanh và bàn làm việc của chú Mười đặt chung, quy mô công ty ban đầu nhỏ vì chưa bán được hàng, rồi sau này mở rộng ra từ từ, dục tốc thì bất đạt, hiện giờ các phòng ban cơ bản mỗi khâu 1 người là đủ, rồi tự họ sẽ nở ra theo nhu cầu thực tế
Gã ngồi xem xét lại toàn bộ giấy tờ, chi phí xây dựng, chi phí mua nguyên vật liệu…chút sau thì Phương vào, gã khoát tay cho cô ra ngoài, tý nữa họp toàn thể luôn, rồi Liên đưa Thúy Loan vào
Gã đang ngồi thì ngước lên thấy 1 cô gái trẻ và xinh xắn đi vào bàn mình, kéo ghế ngồi đối diện sau khi quay lại cám ơn con Liên và khép cửa, gã bấm dt nội bộ gọi bảo con Liên chuẩn bị nước cho khách rồi quay qua bắt tay Thúy Loan
– Chào em, anh là Hùng, công ty mới lập nên mọi thứ còn ngổn ngang lắm. tạm ngồi đây phỏng vấn luôn, anh chưa bố trí phòng khách riêng
– Loan cười nói không sao, em hiểu mà, rồi cô đưa hồ sơ xin việc cho gã, gã gạt nó qua một bên, đưa cô tờ giấy, cây viết rồi bắt cô đánh máy một đoạn, y như lúc con Liên phỏng vấn lần trước.
Tý sau gã thấy hài lòng, cô viết chữ đẹp, sạch sẽ, và đánh máy tương đối tốt. gã không cần cô đánh nhanh như thư ký chuyên nghiệp, nhưng gã cũng không thích lính mình ngồi rị mọ 1 trang A4 suốt hai tiếng đồng hồ
Xong gã đưa cô 1 đoạn báo tiếng anh ngắn 4 dòng gã lấy viết khoanh sẵn, nói cô dịch luôn ra tiếng việt, Loan dịch trôi chảy, tốt, gã gật đầu
Xong gã quay ra hỏi
– Em làm kế toán bao lâu rồi, doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh mua bán, hay dịch vụ?
– Dạ em làm kế toán sản xuất và kinh doanh ạ
– Thế em hiểu chức danh kế toán tổng hợp là gì? Mô tả anh nghe
– Kế toán tổng hợp là làm các chức năng của kế toán sản xuất, kế toán mua bán hàng và làm tờ khai cho kế toán trưởng, Loan tự tin trả lời
– Tốt, do công ty mình ban đầu hàng mới ra thị trường, sẽ không phức tạp quá, nên tạm thời anh chưa tuyển kế toán trưởng, nên kế toán tổng hợp là được, còn sau đó tý anh nói sau, giờ em nói anh nghe, với công ty mới mở như anh, em làm người đầu tiên của phòng kế toán, em sẽ làm gì ngoài công tác chứng từ sỗ sách chuyên môn
– Em sẽ tư vấn cho anh khai báo lỗ, vì luật quy định công ty mới mở được lỗ 2 năm., và sau đó là cách hợp thức hóa các chi phí đầu vào không được khấu trừ nhưng chuyễn qua khấu trừ, và kê hóa đơn mua hàng lên để được hoàn thuế VAT
– Tốt đấy, em giỏi đấy, anh thích rồi đấy, nhưng không biết đũ tiền trả lương cho em không đây, rồi gã